Web Programcısının El Kitabı

Bu doküman, Web programcıları için, mosaic, netscape, lynx gibi web programlarını kullanabildikleri gözönüne alınarak yazılmıştır. Yazının amacı yeni başlayanlara ve HTML programlama hakkında az bilgisi olanlara yol göstermektir.

İçindekiler

Kısaltmalar

WWW
World Wide Web
SGML
Standard Generalized Markup Language
HTML
Hypertext Markup Language
VRML
Virtual Reality Modeling Language

HTML dökümanın hazırlanması

HTML Dökümanları tamamı ASCII karakterlerden ve herhangi bir editörde yazılabilen metinlerden oluşmuştur. UNIX üzerinde pico veya vi kullanarak HTML dökümanlarınızı hazırlayabilirsiniz.
Bunun dışında, kullanıcının bu dili bilmediği farzedilerek Windows ve DOS altında çalışan çeşitli programlar hazırlanmıştır. Ayrıca, HTML kodunun doğruluğunu kontrol eden yardımcı programlara da Internet üzerinden erişilebilir.

Temel bir döküman aşağıdaki gibi yazılabilir: 

 
   < title> Burası konunun yazılacağı yer </title> 
   < h1> Bu, 1 numaralı başlık </h1> 
   HTML dünyasına hoşgeldiniz. &ltbr>
   Birinci paragrafımız. &ltp>
   Bu da ikinci.. &ltp>

HTML yazarken, metnin Web programının anlayacağı şekilde gösterilebilmesi için belirteçler kullanır. Yukarıdaki örnekte:

Tüm HTML belirteçleri, küçüktür işareti (< ), belirteç ismi ve büyüktür işaretinden (> ) oluşur. Genellikle her belirtecin < h1> ve < /h1> örneklerindeki gibi bir çifti olur ve sondaki belirtecin ismi önüne ayraç gelir.
Yukarıdaki örnekte < h1> , Web programına 1 numaralı başlık formatında yazmasını, </h1> ise bu formatı kapatmasını söyler. < p> belirteci istisna bir durumdur ve < /p> olarak kapatılmaz.

Not1: HTML belirteçleri "case sensitive"dir..? < title > , < tITLE> veya < tiTlE> belirteçleri aynı görevi yaparlar.

Temel Belirteçler

Konular

Her HTML sayfasının

ile ayrılan bir konusu olmak zorundadır. Konular genellikle sayfadan bağımsız olarak ekranın en üstüne basılır. 

  
   &lttitle> Sayfamın konusu </title>

Başlıklar

HTML, 1'den 6'ya kadar numaralanmış 6 çeşit başlık destekler. Başlıklar normal karakterlerden daha büyük ve kalın yazılırlar. Temel olarak, 

  
   &ltHy> Sayfamın başlığı </Hy>

olarak tanımlanmış bir belirteçte y, 1 ile 6 arası bir değer alabilir. Y sayısı arttıkça fontun büyüklüğü azalır.
Pek çok uygulamada, sayfanın konusu ile başlığını aynı tutabilirsiniz.

Paragraflar

Diğer kelime işlemcilerdekinin aksine, HTML dökümanlarında programcı özel bir belirteç kullanmadıkça bir cümle herhangi bir yerinden ayrılıp kalan kısmı altta görünebilir, birden fazla boş satır tek satır olarak algılanır.
Aşağıdaki örnekte, kaynak kodunda iki satır olmasına karşın, WWW "browser" bunu algılamaz ve ekranda tek satır olarak görüntüler. Bir "browser" satır sonlarını ve boş satırları gözardı edeceğinden, paragrafları mutlaka < p> belirteci ile ayırmalısınız. 


   HTML'ye hoşgeldiniz &ltbr>
   Bu ilk paragraf &ltp>

Buna göre aşağıdaki örnek, okuduğunuz dosyanın başındaki örnekle aynı çıktıyı verir.


   &lttitle> Burası konunun yazılacağı yer </title> 
   &lth1> Bu, 1 numaralı başlık </h1> 
   HTML dünyasına hoşgeldiniz. Birinci paragrafımız. &ltp> 
   Bu da ikinci.. &ltp>

HTML dosyalarının okunurluğunu artırmak için başlıklar ile karşılık gelen belirteçleri aynı satirda, paragraf düzenleyen komutlar ise satır sonunda olmalıdır.

Satır sonu belirteci

Paragraf, iki satır arasında bir satır boşluk bırakırken, satır sonu belirteci kullanıldığı kursör alta geçer ve takip eden tüm metin,boşluk bırakmadan bir alttan yazılır. 


   Bu ilk satır. &ltbr>  
   İkinci satır daha uzun. &ltbr>
   Ama bu bir paragraf sonu..&ltp>

Sayfanın ortalanması

Paragraflar ortalanırken < center> ve </center> belirteçlerinden yararlanılır. Ortalanması istenen tüm metin, bu iki belirtecin arasına yazılır.

 
   &ltcenter> 
   In practical terms, HTML is a collection of styles.
   </center>

Bağlantılar

HTML'nin en büyük özelliklerinden birisi, tek sayfa ile sınırlı kalmamasıdır. Böylece bir sayfadan diğerine bağlantı yapılabilir. HTML'in bu görevini yerine getirmesini sağlayan belirteç &lta> 'dir Dökümanınızdan başka dökümana bağlantı ypabilmek için:

  1. Belirteci girin.
    (Kısaca ilk satıra &lta yazın)
  2. Hangi dökümana geçiş yapmak istiyorsanız, ismini yazın.
    HREF="dosyaismi"
  3. Bu dökümanı ekranda hangi isimle göstermek istediğinizi belirtin.
  4. Belirteci kapatın.
    </a>

Kısa bir örnekle açıklayalım: 

 
   &lta href="internet.html"> İnternet nedir? </a>

Ekranda "İnternet Nedir?" yazısı belirecek ve kullanıcıdan burayı seçmeyi bekleyecektir. Kullanıcı fare ile bu yazı üzerine tıkladığında ise program kontrolü yine bir HTML dosya olan internet.html dosyasına bırakacaktır. Bu durumda bulunduğunuz dizinden farklı bir dizindeki dosyaya bağlantı yapmak isterseniz, o dosyanın ait olduğu dizini yazmak zorundasınız.Buna göre "languages/Fortran/introduction.html" dosyasını kullanabilmek için 


   &lta href="languages/Fortran/introduction.html" >
   Fortran diline giriş </a>

şeklinde bir belirteç yazmak gerekir.

Kaynak Bağlantıları

HTML'in bir diğer özelliği ise, tek bir makinaya bağımlı kalmadan diğer İnternet servisleriyle bağlantı kurabilmesidir. Bunun için URL (Uniform Resource Locator) kullanılır. URL, http,gopher, news olabileceği gibi telnet de olabilir. Kullanım "sentaksı",

URL-ismi://makina-ismi[:port]/dizinler/dosya-ismi

Burada URL,

file : Kendi sisteminizde bir dosyaya,
http : Bir WWW sunucusu üzerindeki dosyaya,
gopher : Gopher sunucusu üzerindeki dosyaya,
news : Bir UseNet newsgroup'taki dosyaya,
WAIS : WAIS sunucusu üzerindeki dosyaya

erişmek için kullanılır.

Port numarası, genellikle yazılmaz. Size aksi durum belirtilmedikçe, kullanmanıza gerek yoktur.
Siz de okuduğunuz dosyaya ulaşmak için,



   &lta href=http://compclup.ceng.metu.edu.tr/web.lat5.html>

yazdınız.

Halihazır döküman bölgeleri bağlantıları

Bir metin üzerinde belirli bölgelere ulaşmak için yine belirteçler kullanılabilir. Diyelim ki bir döküman hazırladınız ve bunu kullanıcının erişebileceği 2 parçaya ayırmak istiyorsunuz. Yapmanız gereken, bu üç parçanın isimlerini belirlemek ve dökümanda yerlerini ayırmaktır. Örnekte, 


   &lta href="bu_dökümanın#1.parça"> Buradan ilk bölüme gidin </a> 
   &lta href="bu_dökümanın#2.parça"> Buradan ikinci bölüme </a>
   &lta name="1.parça"> İşte ilk bölüm>
   İlk bölüm ile ilgili metinler burada... </br>
   &lta name="2.parça"> İşte ikinci bölüm>
   İkinci bölüm ile ilgili metiner burada.. </bt>

&lta href= ile başladığınız belirteçte önce döküman ismini, sonra da dökümanın içindeki parça ismini girmelisiniz. &lta name= belirtecinde ise o belirteçten itibaren parçanın başladığını anlıyoruz.

Kullanıcı ilk bölüme gitmek için fareyi kullandığında ekranda , 


    İlk bölüm ile ilgili bilgiler burada

ifadesini görecektir.

Diğer döküman bölgelerine bağlantı

Yukarıdaki örnek doğrultusunda farklı olarak tek yapılması gereken, döküman ismine, hangi dökümana bağlantı yapmak istiyorsak o ismi vermektir.

 
   &lta href="diğer_döküman_ismi#parça_ismi"> başka dökümana geçiş</a>
   &lta name=parça_ismi>

Ana komutlar

Listeler

Dökümanların göze hoş görünmelerini sağlamak amacıyla listeler yaygın olarak kullanılır. HTML, pek çok liste çeşidi destekler. Bunlar, düz listeler, numaralı listeler, tanımlı listeler ve içiçe listelerdir.

Düz listeler

Düz liste yaratmak için,

  1. Listeye başlamak için belirteç açılır.
    &ltul>
  2. Liste elemanlarını teker teker girerken başına &ltli> belirteci girilir. Kapatmak için </li> belirtecine gerek yoktur.
  3. Listeyi bitirmek için belirteç kapatılır.
    </ul>

Örnek olarak, 


    &ltul> 
    &ltli> Elma
    &ltli> Armut 
    </ul>

Örnek, ekranda şu şekilde görülür :


&ltli> belirteçleri içinde paragraflar, diğer dökümanlara bağlantılar, ve diğer belirteçler kullanabilirsiniz

Numaralı Listeler

Numaralı listeler, düz listelerden farklı olarak, &ltul> belirteci yerine &ltol> kullanırlar. Ekranda liste elemanlarının başında 1'er artan numaralar görünür.
Aşağıdaki HTML kodu, 


    &ltol>
    &ltli> Linux İşletim Sistemi
    &ltli> Unix İşletim Sistemi
    </ol>

ekrana şunları yazar:

  1. Linux İşletim Sistemi
  2. Unix İşletim Sistemi

Tanımlı listeler

Genellikle birden fazla başlığı olan, her başlık altında kısa bir metin içeren yazılar, tanımlı listeler ile oluşturulur. Tanımı yapılacak başlık, &ltdt> ile belirtilir, &ltdd> ile başlık altına metin girilir. Tüm liste, &ltdl> ile </dl> arasına alınır. 


    <DL>
    <DT> NCSA
    <DD> NCSA, the National Center for Supercomputing Applications,
         is located on the campus of the University of Illinois
         at Urbana-Champaign. NCSA is one of the participants in the
         National MetaCenter for Computational Science and Engineering.
    <DT> Cornell Theory Center
    <DD> CTC is located on the campus of Cornell University in Ithaca,
         New York. CTC is another participant in the National MetaCenter
         for Computational Science and Engineering.
    </DL>

Ekrandaki çıktı şu şekilde görünür:

NCSA
NCSA, the National Center for Supercomputing Applications, is located on the campus of the University of Illinois at Urbana-Champaign. NCSA is one of the participants in the National MetaCenter for Computational Science and Engineering.
Cornell Theory Center
CTC is located on the campus of Cornell University in Ithaca, New York. CTC is another participant in the National MetaCenter for Computational Science and Engineering.

İçiçe Listeler

Tüm liste çeşitleri, 3'den fazla bölüm kullanmadıkça içiçe yazılabilir. Örnek olarak, 


   &ltul>
   &ltli> İstanbul'un büyük semtleri
       &ltlu> 
       &ltli> Beyoğlu
       &ltli> Taksim 
       &ltli> Bakırköy
       </lu>
   &ltli> Ankara'nın belli başlı yerleşim birimleri 
       &ltlu>
       &ltli> Kızılay
       &ltli> Ulus
       </lu>
   </lu>

Ekrandaki görüntüsü,


Formatlı Metinler

HTML'de, programda yazıldığı gibi ekrana çıktı vermeyi sağlayan komutlar &ltpre> ve </pre> belirteç çiftleridir. Bunlar kullanıldığı zaman tüm metin, yazıldığı gibi ekranda görünür. Aşağıdaki satırlar, 

 
   &ltpre>
    PATH=.:~/bin/:$PATH
    export PATH
    # Set up the terminal:
           stty erase "^?" kill "^U" intr "^C" eof "^D"
           stty hupcl ixon ixoff
    date '+Tarih :%D'
    TERM=vt100
   </pre>

ekranda şu şekilde görünür : 


    PATH=.:~/bin/:$PATH
    export PATH
    # Set up the terminal:
           stty erase "^?" kill "^U" intr "^C" eof "^D"
           stty hupcl ixon ixoff
    date '+Tarih :%D'
    TERM=vt100

HTML'de yorum satırları

HTML dokumanda yorumlayıcı tarafından gözönüne alınmayacak olan yorum satırları <!-- ve --> belirteçleri arasına alınır. Bu sayede programı yazmayı kolaylaştıracak yorumlar eklenebilir. Örneğin, 


   <!--
   karakterler..
   karakterler...
   -->

veya 


   <!-- karakterler... --
   -- karakterler.. --
   >

Özel karakterler

Web programı, birtakım karakterleri ekranda göstermek için farklı bir format kullanır. Aşağıda, bu tür farklı karakterleri göstermek için girilmesi gereken kodlar verilmiştir.

&lt;
< (küçüktür)
&gt;
> (büyüktür)
&amp;
& (ve)
&quot;
" (tırnak)

Resim Görüntüleme

Eğer Web sayfalarını gezerken grafik destekleyen bir program ( Mosaic, Netscape) kullanıyorsanız, ekranda resimlerin, arkaplanların ve hatta animasyonların olduğunu farketmişsinizdir. Bu resimler genellikle X Bitmap (XBM) , GIF, veya JPG formatlı olurlar ve dosyaya görsel bir çekicilik katarlar. Buna rağmen aynı ekranda çok miktarda resim kullanmaktan sakınmalıdır, çünkü bu durumda resimler kullanıcıya daha geç bir sürede ulaşır.

Ekranda resim görüntülemek için, 


   &ltimg src="resmin bulunduğu dizin">

demeniz yeterlidir. Burada, nasıl HTML dökümanların hepsi .html ile bitiyorsa, tüm resim dosyalarının sonu da .xbm , .gif veya .jpg ile bitmelidir. Özel bir durum olmadıkça görüntülenen resmin alt kısmı ile metin yanyana gelirler.


   &ltimg src="../images/G.GIF">
   Metin resmin altında ..

Örneği, ekranda şu şekilde gösterilir:

Metin resmin altında ..

Sözkonusu metni resmin yanına veya üstüne koymak için ALIGN=TOP opsiyonunu yerleştirin. 


   &ltimg src="../images/G.GIF" align=top>
   Metin resmin üstünde ..

Metin resmin üstünde ..

Veya ortaya almak için ALIGN=MIDDLE kullanın.


   &ltimg src="../images/G.GIF" align=bottom>
   Metin resmin yanında ..

Metin resmin yanında ..

Görüntünün orijinal formatında değişiklik yapmadan ekranda enini ve boyunu ayarlamak mümkündür. Bunun için height=sayı ve width=sayı ara belirteçleri kullanılır. "Sayı" değişkeni piksel olarak verilir. 


   &ltimg src="../images/G.GIF" height=20>

Tablo Hazırlama

Grafik destekli Web programlarının tablo desteği ile çok çeşitli istatistiki bilgiler, programlar, her türlü listeler ekranda derli toplu gösterilebilir. Tablo hazırlama başlığı altındaki örnekler, her çeşit tablonun oluşturulması için yeterli değildir. Kullanıcı, isteği doğrultusunda bunları gerçekleştirmelidir.

Ekranda tablo gösterirken, o an kullanılan pencerenin büyüklüğüne ve tablo içindeki metinin genişliğine göre tablonun en ve boyu değişebilir.

Tablo, satır ve sütunlardan oluştuğu için her hücre ayrı ayrı tanımlanır. Her satır ve sütun, kendi içinde başka satır ve sütunları ihtiva edebilir.

Tablolara başlık, liste, paragraf, form, figür ve her formatta metin konabilir.

Örneğin, 


   <TABLE BORDER>
   <TR><TH ROWSPAN=2><TH COLSPAN=2>Average
   <TH ROWSPAN=2>other<BR>category<TH>Misc
   <TR><TH>height<TH>weight
   <TR><TH ALIGN=LEFT>males<TD>1.9<TD>0.003
   <TR><TH ALIGN=LEFT ROWSPAN=2>females<TD>1.7<TD>0.002
   </TABLE>

Yukarıdaki örnek, aşağıdaki gibi görünür:

  Average other
category		 Misc
height weight
males 1.9 0.003
females 1.7 0.002

Dikkat edilmesi gereken noktalar:

Tablo ebadı

Tüm tablonun uzunluğu, en geniş satırla belirlenir. Kelimeler kısaltılmadığı için paragraflar &ltbr> ile kesilmedikçe ekrana gelirler. En kısa uzunluk da en geniş kelime veya resmin uzunluğu ile bağıntılıdır.

Align
Tablonun dik halinin nasıl olacağını belirler.
Left
Metini ekranın soluna yanaşık yazar.
Right
Metini ekranın sağına yanaşık yazar.
Colspec
Sütunların ebadını ayarlar. Sütunlar soldan sağa, bir büyük harf ve onu izleyen bir sayı ile listelenirler (örneğin &ltCOLSPEC="L20 C8 L10" > ). Hücrenin ihtiva etttiği yazıları L harfi sola, R harfi sağa alır. C harfi ortalamak için kullanılır. Burada belirteç opsiyonları mutlaka büyük harfle yazılır.
Border
Bu belirteç, tablo kenarlarının ebadını kontrol etmeye yarar.
&lttable border=10>
Nowrap
Programın tablo içinde paragrafları otomatik olarak kesmemesi için kullanılır.Böylece kullanıcı istediği yerde &ltbr> belirtecini kullanabilir.

Tablo Örnekleri

Temel bir 3X2 tablo

A B C
D E F 

<table border>
	<tr>
		<td>A</td> <td>B</td> <td>C</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>D</td> <td>E</td> <td>F</td>
	</tr>
</table>

"Rowspan" kullanılması

1. hücre 2. hücre 3. hücre
4. hücre 5. hücre 

<table border>
	<tr>
		<td>1. hücre</td>
		<td rowspan=2>2. hücre</td>
		<td>3. hücre</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>4. hücre</td> <td>5. hücre</td>
	</tr>
</table>
1. hücre 2. hücre 3. hücre 4. hücre
5. hücre 6. hücre 7. hücre 

<table border>
	<tr>
		<td rowspan=2>1. hücre</td>
	    	<td>2. hücre</td> <td>3. hücre</td> 
<td>4. hücre</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>5. hücre</td> <td>6. hücre</td> <td>7. hücre
   	</td>
	</tr>
</table>

"Colspan" kullanılması

1. hücre 2. hücre
3. hücre 4. hücre 5. hücre 

<table border>
	<tr>
		<td>1. hücre</td>
		<td colspan=2>2. hücre</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>3. hücre</td> <td>Item 4</td> <td>5. hücre</td>
	</tr>
</table>

"Colspan" ve Başlıkların birlikte kullanılması

Head1 Head2
A B C D
E F G H 

<table border>
	<tr>
		<th colspan=2>Head1</th>
	    	<th colspan=2>Head2</th>
	</tr>
	<tr>
		<td>A</td> <td>B</td> <td>C</td> <td>D</td> 
	</tr>
	<tr>	
		<td>E</td> <td>F</td> <td>G</td> <td>H</td> 
	</tr>
</table>

Yan Başlıkların kullanımı

Başlık1 1. hücre 2. hücre 3. hücre
Başlık2 4. hücre 5. hücre 6. hücre
Başlık3 7. hücre 8. hücre 9. hücre 

<table border>
	<tr><th>Başlık1</th>
		<td>1. hücre</td> <td>2. hücre</td> <td>3. hücre</td></tr>
	<tr><th>Başlık2</th>
		<td>4. hücre</td> <td>5. hücre</td> <td>6.hücre</td></tr>
	<tr><th>Başlık3</th>
		<td>7. hücre</td> <td>8. hücre</td> <td>9. hücre</td></tr> </table>

"Rowspan" ve yan başlıkların birlikte kullanılması

Başlık1 1. hücre 2. hücre 3. hücre 4. hücre
5. hücre 6. hücre 7. hücre 8. hücre
Başlık2 9. hücre 10. hücre 11. hücre 12. hücre 

<table border>
	<tr><th rowspan=2>Başlık1</th>
	    <td>1. hücre</td> <td>2. hücre</td><td>3. hücre</td> <td>4. hücre</td>
	</tr>
	<tr><td>5. hücre</td> <td>6. hücre</td><td>7. hücre</td> <td>8. hücre</td>
	</tr>
	<tr><th>Başlık2</th>
	    <td>9. hücre</td> <td>10. hücre</td> <td>11. hücre</td> <td>12. hücre</td>
	</tr>
</table>

10 birim kenarı olan tablo

1. hücre 2. hücre
3. hücre 4. hücre 

<table border=10>
	<tr>	<td>1. hücre</td> <td>2. hücre</td>
	</tr>
	<tr>	<td>3. hücre</td> <td>4. hücre</td> 
	</tr>
</table>

Cellpadding ve Cellspacing belirteçlerinin kullanılması

A B C
D E F 

<table border cellpadding=10 cellspacing=0>
	<tr>
		<td>A</td> <td>B</td> <td>C</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>D</td> <td>E</td> <td>F</td>
	</tr>
</table>
A B C
D E F 

<table border cellpadding=0 cellspacing=10>
	<tr>
		<td>A</td> <td>B</td> <td>C</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>D</td> <td>E</td> <td>F</td>
	</tr>
</table>
A B C
D E F 

<table border cellpadding=10 cellspacing=10>
	<tr>
		<td>A</td> <td>B</td> <td>C</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>D</td> <td>E</td> <td>F</td>
	</tr>
</table>

Tablo içinde birden fazla satır kullanımı

Ocak Şubat Mart
Bu 1. Hücre 2. Hücre Diğer hücre,
3. hücre
4. Hücre ve işte bu
5. hücre		 6. hücre 

<table border>
	<tr>
		<th>Ocak</th>
		<th>Şubat</th>
		<th>Mart</th>
	</tr>
	<tr>
		<td>Bu 1. hücre</td>
	    	<td>2. hücre</td>
	    	<td>Diğer hücre,<br>3. hücre</td>
	</tr>
	<tr>
		<td>Cell 4</td>
	    	<td>ve işte bu<br>5. hücre</td>
	    	<td>6. hücre</td>
	</tr>
</table>

Hücrenin sağına, soluna ve ortasına metin yazmak

Ocak Şubat Mart
Hepsi ortada 2. hücre Diğer hücre,
3. hücre
sağa yanaşık merkezde default,
sola yanaşık		 

<table border>
	<tr>
	    <th>Ocak</th>
	    <th>Şubat</th>
	    <th>Mart</th>
	</tr>
	<tr align=center>
	    <td>Hepsi ortada</td>
	    <td>2. Hücre</td>
	    <td>Diğer hücre,<br>3. hücre</td>
	</tr>
	<tr>
	    <td align=right>sağa yanaşık</td>
	    <td align=center>merkezde</td>
	    <td>default,<br>sola yanaşık</td>
	</tr>
</table>

Form Hazırlama

Formlar, kullanıcıdan bilgi girişi olduğu zaman bunları okunmaya hazır duruma getirmeye yarar. Diğer bir deyişle, kullanıcı ile programcı arasında bir köprü kurar. Programcıya mail atmak, WWW üzerinden araştırma yapmak, belirli bir anahtar sözcüğü kullanarak arama yapmak, ve hatta telefon bilgi bankalarına girmek form kullanarak halledilir.

Form konusunu anlayabilmek için, HTML programlamayı bilmek ve en azından bir programlama diline ( tercihan shell, PERL veya C ) hakim olmak gereklidir.

Form hazırlanırken aşağıdaki adımlar izlenir :

Yukarıdaki formu doldurup gönderin. Form, compclup.ceng.metu.edu.tr adresi üzerinde bir programı çalıştıracaktır. Bu program değişkenlerin ismini ve aldıkları değerleri ekrana basacaktır.

Kullanıcının yazdığını okuyabilmek

Bundan sonra kullanıcının forma ne tür bilgiler girdiğini bulmak kaldı. Form bilgilerini okuyabilmek için tercihan perl veya shell bilmek gerekir. Burada örneği verilecek cgi-bin programlarını herhangı bir dilde yazabilirsiniz, buradaki örnekler, hemen herkesin aşina olduğu shell script ile yazılacaktır.

Şimdi aşağıdaki bilgilerin girilmesini isteyen bir form hazırlayalım ve .html formatında yazalım.

Yarattığınız form, cgi-bin dizini altındaki (bu dizine yazma hakkı elde etmeniz gereklidir) form.cgi programını çalıştırsın.

Bir gün, iki insan ismi, bir sıfat ve bir fiil giriniz..


   &lthtml>
   &lttitle> Form hazırlama </title>
 
   &lth3> Bir gün, iki insan ismi, bir sıfat ve bir fiil giriniz..</h3>
   &lthr>
   &ltform method="POST" 
   action="http://www.catt.ncsu.edu/cgi-bin/madlib.pl"> 
   &ltUL>
   &ltLI> Haftanın bir günü   &ltinput name="gun">
   &ltLI> Bir sifat &ltinput name="sifat">
   &ltLI> Bir fiil &ltinput name="fiil">
   </UL>

   &ltinput type="submit" value="Formu postala">
   &ltinput type="reset" value="Ekranı temizle">
   </form>
   </html>

Yukarıda sadece çalıştırılmayı bekleyen bir form hazırladık. Aslında bu haliyle program çalışmayacaktır, çünkü henüz cgi-bin altına yerleştirmemiz gereken shell programımızı (kodu) yazmadık. Yazacağımız kodun amacı, kullanıcının girdiği bilgileri ekranda aynen göstermek.

Kod, programcının isteği doğrultusunda kolayca değiştirilebilir. 


   ##
   # ayraç.sh
   # Bu program, çağırıldığı zaman, ekrana $STRING_QUERY değişkeni 
   # içindeki değerleri basar. Program, $QUERY_STRING içindeki değişken 
   # sayısını  3 olarak kabul eder.
   ##

   #!/bin/bash
   echo "Content-type: text/plain"
   echo
   deger=`echo "$QUERY_STRING" | awk -F"&" '{ print $1 " " $2 " " $3 }'`
   echo $deger
   deger1=`echo "$deger" | awk '{ print $1 }'`
   deger2=`echo "$deger" | awk '{ print $2 }'`
   deger3=`echo "$deger" | awk '{ print $3 }'`
   sabit1=`echo "$deger1" | awk -F"=" '{print $2}'`
   sabit2=`echo "$deger2" | awk -F"=" '{print $2}'`
   sabit3=`echo "$deger3" | awk -F"=" '{print $2}'`
   echo $sabit1 $sabit2 $sabit3

Daha geniş bilgi

Bu döküman sadece HTML programlamaya giriş niteliğindedir. Daha geniş bilgi için aşağıdaki bağlantılar işinize yarayacaktır.

HTML hazırlama teknikleri:

Diğer referanslar